Een verhaal over effectief leiderschap – De persoon achter ‘lastig’ gedrag.

“Weet je wat mijn projectmanagement stijl echt heeft veranderd, Mascha?”, vertelt een van de senior projectmanagers bij Bliss me tijdens een van onze bila’s. “Dit was een moment dat me zo heeft geraakt”, benadrukte hij. “Ja, nu maak je me heel nieuwsgierig. Vertel!”, zei ik.

“Ik was in de rol van programmamanager toentertijd bezig met het neerzetten van een OSS oplossing voor de hele organisatie en had een proces designer nodig. Er was iemand beschikbaar, maar ik had gehoord dat hij niet de beste reputatie had opgebouwd het afgelopen jaar. Niemand zag het zitten om met hem samen te werken. Hij werd omschreven als een lastig persoon, maar goed, het was de enige oplossing en met strak management kreeg ik hem vast wel mee, dacht ik… Toen hij bij het team aansloot ontving ik gelijk al geluiden van zijn teamleider. “Hij is zo langzaam, het hele team heeft er last van. Hij wil altijd om 16.00u stoppen en is totaal niet flexibel. Hier kunnen we echt niet mee werken, hij krijgt dingen niet af en het hele team zeurt over hem.”, bleef de teamleider herhalen.”

“Op een dag zag ik de ‘lastige’ man op het kantoor. Ik dacht: “Laat ik hem eens uitnodigen voor een kop koffie.” “Normaal gesproken had ik hem even flink geconfronteerd, want dit kan natuurlijk niet, maar ik zag al aan zijn gezicht toen hij me zag dat hij z’n muurtjes flink had dichtgemetseld nog voordat ik hem aangesproken had. Ik vroeg hem om samen ergens wat te gaan drinken. Hij leek er niet echt zin in te hebben, maar uit beleefdheid stemde hij in.

“Ik onderbrak hem met: “Hey, laten we het niet over werk hebben”. Ik vroeg hem of hij kinderen had, wat hem naast zijn werk interesseert en wat voor sport hij beoefent.”

Nog voordat we aan tafel zaten wilde hij al uitleggen wat hij precies voor werk deed. Ik onderbrak hem met: “Hey, laten we het niet over werk hebben”. Ik vroeg hem of hij kinderen had, wat hem naast zijn werk interesseert en wat voor sport hij beoefent. Ik zag dat hij deze conversationele wending niet had verwacht. De waterlijn zakte en hij vertelde me over zijn leven. Ik merkte dat hij geen moment sprak over een partner. Ik vroeg hem of hij met iemand samen was. Zijn gezichtsuitdrukking veranderde. Voor een moment ontstond er een stilte. Hij vertelde me dat hij getrouwd was. Even later deelde hij dat zijn vrouw ongeneeslijk ziek was verklaard en nog een paar maanden te leven had. Hij vertelde me zelfs in welk ziekenhuis ze lag.

“Die hele dag zat ik met zijn levensverhaal in m’n hoofd. Wat zou die veel alleen moeten doen. Met kids in huis, een fulltime baan en alle ritjes naar het ziekenhuis iedere dag. Ik begreep ineens een stuk beter waarom hij zo vaak ‘nee’ zei tegen het versnellen van deadlines of het uitbreiden van de scope. De volgende dag ben ik naar de secretaresse toegelopen en heb ik haar gevraagd of ze een mooie bos bloemen naar het ziekenhuis adres wilde opsturen en een voetbal voor de kinderen aan het huisadres. Ook heb ik zijn teamleider opgebeld en gevraagd of we om zijn situatie en strakke agenda heen konden plannen. De dag erna kwam de man naar me toe met tranen in zijn ogen. Hij zei dat nog nooit eerder iemand zoiets voor hem had gedaan. Zoiets kleins… Met een klein beetje extra aandacht zag ik een compleet andere man voor me.”

“Toen opeens stond de ‘lastige’ man op en zei: “Hey, op zo’n manier praat je niet tegen mijn manager. Als je een discussie wilt voeren doe dit dan op een respectvolle wijze.”

“De week erna was er een conflict tussen de Business en IT afdelingen. De programmamanager van de IT afdeling ging tegen me tekeer op de werkvloer, omdat hij vond dat het programma onder zijn afdeling hoorde en wilde het programma overnemen. Het hele team was er aanwezig, maar iedereen bleef stil. Toen opeens stond de ‘lastige’ man op en zei: “Hey, op zo’n manier praat je niet tegen mijn manager. Als je een discussie wilt voeren doe dit dan op een respectvolle wijze.” “De altijd stille man die door niemand werd omarmd kwam voor me op.”

“Dit was voor mij zo’n moment dat verder ging dan werk. Het heeft me doen inzien dat het zo belangrijk is om je assumpties over iemand te toetsen en eerst de belevingswereld van de ander beter te begrijpen. Het heeft echt impact gehad op mijn leiderschapsstijl. Ik was zo’n typische doelgerichte leider. Je bent aan boord of je staat me in de weg. Eerder had ik hem als resource gezien. Tegenwoordig probeer ik veel meer échte aandacht te schenken aan de relaties en interacties met alle betrokkenen. Als iemand zich op een bepaalde manier gedraagt of vijandig overkomt, probeer ik eerst te achterhalen waar dit door zou kunnen komen. Dat vraagt best veel van je als je onder druk staat, maar het brengt je uiteindelijk zoveel meer.”

We brengen het grootste gedeelte van de week door op het werk, maar vaak weten we zo weinig van elkaar. In het bedrijfsleven is er veel minder empathie aanwezig dan erbuiten. Als we allemaal wat openhartiger naar elkaar zijn op het werk, ook al ben je niet de beste vrienden, zou dit voor zoveel meer begrip en betere team én individuele prestatie zorgen. 

Toen ik de projectmanager vroeg of het ook effect had op het team antwoordde hij: “Ik zag dat sommige collega’s die hem eerder uit het team probeerden te werken opeens besloten taken van hem over te nemen. Het was echt alle hens aan dek om ervoor te zorgen dat hij op tijd naar zijn vrouw kon. We hebben zelfs wat acties uitgevoerd in het weekend. Ik heb wel een traantje gelaten toen ik hoorde dat zijn hele team bij de begrafenis van zijn vrouw aanwezig was.”

Auteur

Mascha Barelds

Bliss Veranderaar